89 yaşındaki June Haimoff, Dalyan’da ve İztuzu sahillerinde, doğanın ve caretta caretta cinsi deniz kaplumbağalarının korunması konusunda yaptığı başarılı çalışmaları nedeniyle, İngiltere Kraliyet Nişanı ödülüyle ödüllendirilmiş.
Bu haberi okuyunca aklıma Adrasan sahillerindeki caretta caretta yavruları geldi. Yıllardır tatile gittiğim Adrasan sahillerinin yaklaşık elli metrelik bölümü; caretta carettaların yumurtalarını bırakmak için seçtikleri sahillerden yalnızca birisi. Ancak her yıl aynı şey olmasına, yani her yıl caretta carettaların oraya gelip yumurtalarını bırakıp gitmelerine rağmen, o yumurtaların ve daha sonra yumurtalardan çıkan yavruların korunması için özel olarak hiçbir şey yapılmıyor. Yapılmadığını bizzat yaşayan birisi olarak gayet iyi biliyorum.
Çünkü yıllardır ailemle birlikte yaz tatilimizi geçirmek için özellikle seçtiğimiz tatil beldesi olan Adrasan’a gittiğimizde; eğer o yavruların yumurtalarından çıkma zamanına denk düşersek; mutlaka yaşama ilk merhaba dedikleri anları gözlemliyor ve yaşamaları için ailece çabalıyoruz.
Hemen her gece; gece kulüplerinde eller havaya yapmayıp, caretta caretta yavrularına duyarlı diğer insanlarla birlikte; yumurtalarından çıkıp ışığa doğru hızla yürüyen o yavruları tek tek toplayıp, asıl gitmeleri gereken yere, yani denize götürüp bırakıyoruz. Avucunuzda neredeyse bir parmak büyüklüğündeki o yavruları onları birkaç dakika sonra gerçek yaşam yerleri olan denize bırakacak olmaktan dolayı mutlu olmamak inanın mümkün değil.
Bilenler bilir; yumurtalarından çıkan caretta caretta yavrularının ilk yaptıkları şey; ışığa doğru hızla gitmektir. Ve ne yazık ki gece yarısı onları cezbeden ışıklar; yollardaki aydınlatma lambalarıdır. Yani bir anlamda yumurtalarından çıkarak yaşamak için denize değil de ışığa doğru giderek aslında ölmeye gidiyorlardır. O yüzden de o ışıkların aydınlattığı yollarda onlarca ezik caretta caretta yavrularıyla doludur.
Oysa biraz duyarlı bir belediye başkanı; tarihi ve süreci belli olan bu yumurtadan çıkış zamanını göz önüne alarak, gerekli tedbirleri gayet basit bir şekilde alabilir, aldırabilir. Böylece nesli tükenmesin diye yapılan çalışmalara da ciddi katkı sağlamış olur. Ama ne yazık ki bu hassas yaklaşımdan habersiz insanların duyarsızlığı nedeniyle; ezik caretta caratte yavrularını gördükçe içiniz acıyor. Ve gördüklerinize vicdanınız elvermediği içine doğanın kuralı diyemiyorsunuz.
89 yaşındaki June Haimoff’a verilen ödülle birlikte bu sorun ülkemizde daha fazla ciddiye alınır. Ve gerek Adrasan’da, gerekse caretta caretta yavrularının daha yoğun bir şekilde yer aldığı diğer sahil bölgelerimizde; hem bölge sakinlerinin, hem de o bölgelerdeki etkin ve yetkinlerin bu konuyu kendilerine vazife edinerek üzerlerine düşeni yapmalarına da vesile olur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder